Her yılın Eylül ayı, hastane ölümlerinin en önemlisi sayılan bir hastalığa dikkat çekiyor. Küresel sağlık krizi olarak kabul edilen sepsis hastalığı, yılda ortalama 50 milyon kişiyi etkiliyor ve yaklaşık 11 milyon ölüme neden oluyor. Neredeyse her 2-3 saniyede bir kişinin ölümü sepsis nedeniyle gerçekleşiyor. Dünyadaki her 5 ölümün bir tanesinin sebebi sepsis!
13 Eylül Dünya Sepsis Günü dolayısıyla, Hacettepe Üniversitesi Sepsis Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (HÜSEP) tarafından 13 Eylül 2022 günü Sepsis Paneli düzenlendi.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı ve Yoğun Bakım Bilim Dalı Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Sepsis Çalışmaları Uygulama Araştırma Merkezi – HÜSEP Müdürü Prof. Dr. Arzu Topeli İskit, verdiği bilgilerde, Türkiye’de sepsis hastalık yükünü bilinemediğine dikkat çekerek sepsisin yılda ortalama 500 bin kişiyi etkilediğini belirtti. En çok sağlık harcaması yapılan durumlar içinde birinci sırada sepsisin yer aldığına dikkat çeken İskit, “Amerika’da yılda 62 milyar dolar sepsis için sağlık harcaması yapılıyor. Yaşayanların da yüzde 50’sinde uzun vadede fiziksel ve psikolojik sorunlar devam ediyor. Ülkemizde üniversitelerdeki merkezlerin maalesef bütçeleri yok. Umarız ilerde bu açıdan bir iyileştirme yapılabilir; multidisipliner çalışmalar ile bu hastalık yükü çok daha net ortaya çıkar. Hatta Sosyal Güvenlik Kurumu, Bakanlık gibi sağlık otoriteleri verilerini araştırıcılara açarlarsa ulusal boyutta bu hastalığın yükünü anlamamız mümkün olabilir” diye konuştu.
‘Küçük Çocuklar Küçük Erişkinler Değillerdir’
Çocuk hastada sepsise ilişkin bilgi veren Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı ve Çocuk Yoğun Bakım Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Selman Kesici ise: “Pediatride ‘Küçük çocuklar küçük erişkinler değillerdir’ denir. Gerçekten sepsis çocuklarda biraz daha farklıdır. Mortalite ile sonuçlanan sepsis hastalarının çoğu özellikle 5 yaş altı çocuklardan oluşuyor” dedi.
Türkiye’de mültecilerin çok ciddi risk altında olduğunu ifade eden Kesici, “2017 yılında hastanemize yatırdığımız 160 hastadan 120’sinin kimliği yoktu. Düşünün ki sistemde yok bu çocuklar. Siz hiçbir şey yapmasanız, öldükleri bile belli değil” diye konuştu.
5 Hastane Ölümünden 1’inin Nedeni Sepsis
Sepsis konusunda bir başka etkinlik Ankara’da, Baxter’ın desteğiyle düzenlenen Türk Yoğun Bakım Derneği (TYBD) toplantısı idi.
TYBD Başkanı Prof. Dr. Oktay Demirkıran, Covid-19 pandemisi nedeniyle yaşanan kayıpların çoğunluğunun, enfeksiyonu şiddetli geçirenlerde gözlenen sepsisten kaynaklanması sebebiyle sepsis vakalarında önemli ölçüde artış görüldüğüne dikkat çekti. Demirkıran: “Tüm dünyada gerçekleşen her 5 hastane ölümünden 1’i sepsis nedeniyle gerçekleşiyor. Dünyada her yıl yaklaşık 50 milyon sepsis vakası görülüyor ve bu vakaların yaklaşık 11 milyonu hayatını kaybediyor. Her 2,8 saniyede 1 kişiyi sepsis nedeniyle kaybediyoruz” dedi.
Pandemi Sepsis İstatistiklerini de Etkiledi!
Yeditepe Üniversitesi Kozyatağı Hastanesi Anestezi ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı Yoğun Bakım Uzmanı Prof. Dr. Sibel Temür ise, “Bağışıklık sisteminin iyi olmadığı yaş grupları 1 yaş altı, 65 yaş üstü kişiler, dalağı alınmış olanlar, kronik hastalıkları olanlar (akciğer, kalp, böbrek rahatsızlıkları), diyabetikler, AIDS tanısı almış kişilerin sepsis açısından risk grupları arasında yer alıyor” şeklinde bilgi verdi. Sepsisin bakteri, virüs, mantar, parazit gibi tüm olası patojen kaynaklı enfeksiyonlarla tetiklenebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Sibel Temür, bu nedenle viral pandemi döneminde bağışıklık sistemi iyi olmayanlarda yanıtların çok üzücü olduğunu söyledi.
Bu Kış Biraz Zor Geçecek
Eylül ayında yapılan 4. Erişkin Bağışıklama Akademisi 18 tıpta uzmanlık derneği iş birliğiyle gerçekleştirildi. Acıbadem Sağlık Grubu Atakent Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji hekimi ve Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji (EKMUD) Önceki Dönem Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İftihar Köksal’ın toplantıda verdiği bilgilere göre, bu kış sadece covid-19 vakaları artmayacak çok değişik solunum yolu viral hastalıkları da artacak. Kışın biraz zor geçeceğinin ayak seslerini duyuyor gibiyiz.
