Özel Hastaneler ve Sağlık Kuruluşları Derneği (OHSAD) Kurultayında yapılan Sağlık Finansmanında Reform Arayışları konulu ortak akıl toplantısı sonuçları Prof. Dr. Haluk Özsarı ve Uğur Genç-tarafından açıklandı. Sonuçlar şöyle:
En Sık Kullanılan Kavramlar:
- Sürdürülebilirlik
- Katkı payı
- SUT Fiyatları
- Aile Hekimliği
- Yeni bir sağlık reformu
- Tıp eğitimi
- Sağlık okur-yazarlığı
- Çıktı değerlendirilmesi
- Değer bazlı ödeme sistemi
- Kaynak israfı
- Tamamlayıcı Sağlık Sigortası
Sağlık Finansmanında Türkiye’de Yaşanan Olumlu Başlıklar:
- Sağlıkta Dönüşüm ”ilk dönem”
- Erişilebilirlik ve hasta memnuniyeti artışı
- Yüksek memnuniyet oranına “düşük maliyet” odaklı ulaşma isteği
- “En geniş kapsamlı sağlık finansmanı” altyapısının kurulması
- “Tamamlayıcı Sağlık Sigortası” ile SGK gereksiz başvurularında azalma
- Coğrafi ve stratejik konum gereği “sağlık turizmi” fırsatı
Sağlık Finansmanında Türkiye’de Yaşanan Olumsuz Başlıklar
- “En geniş kapsamlı sağlık finansmanı” altyapısı kurulması
- Sağlık hizmetlerinde “kalite” bakışının yeterince artmaması
- “Sürdürülebilirlik” kavramının daha sık tartışılır hale gelmesi
- “Memnuniyet” artışının durup düşüşe geçmeye başlaması
- Sağlıksız “yaşlanma” ve aynı zamanda yoksullaşma
- Gereksiz kullanım ve “israf”
- Planlamanın amacını aşarak “kısıtlama” haline gelmesi
- “Değer” yerine öncelikle sayılar ver fiziksel koşulları değerlendirme
- “Beyin göçü” tehlikesiyle fazlaca karşı karşıya olunması
- “SUT” fiyatlarının maliyet bazlı olmaması ve güncellenmemesi
- “Maliyet muhasebesi”ne tabi olmayan kamu kurumlarıyla, tabi olan özel sağlık kuruluşlarının aynı işi aynı ücretle yapıyor olması beklentisi
- Mali değerlendirmelerde “amortisman bedeli” eklenmemesi gibi nedenlerle ”karlılık” konusunda yanılma payı yüksekliği
- Sağlık kuruluşlarının devamlılık için “fark almak” zorunda bırakılması
- Medikal Firmaların elinde “1 aylık malzeme” kalmış olması
- “Aile hekimliği” sistemine toplumun yeterince güvenmemesi
- Yabancı firmaların ülke pazarından “çekilme” sürecine girmeleri
- “Üniversite hastaneleri” finansal yapılarında bozulması
Sağlık Finansmanında Türkiye İçin Öneriler
- Sağlıkta Dönüşüm “2. Faz” başlamalı,
- GSMH içindeki “sağlık hizmetleri payı” artırılmalı
- “Verimli” kaynak kullanımı sağlanmalı
- Hastadan “fark” alınmalı
- Sürdürülebilirlik için “sağlık turizmi” teşviklerine yönelinmeli
- Gereksiz kullanım azaltılmalı
- Finansmana hızlıca etki için kamudaki 6 lira 15’e çıkmalı
- “Genel bütçeden pay” arttırılmalı
- Özel sektörün “rolü” iyi tanımlanmalı
- Zenginleşmeden yaşlanmamak için sağlıklı yaşam finanse edilmeli
- Sistem aksaklıkları “onarılmalı”
- Güven kaybına “acil ve basit çözüm”lerle müdahale edilmeli
- Kamu, özel sektör ve üniversite “eşit koşul”larda çalışmalı
- Ödemeler yılın sonunda “şeffaf” bir şekilde açıklamalı
- “SUT” sadece özel sağlık hizmet sunucularının derdi olmamalı
- Aciller ve yoğun bakımlardaki “zarar”ın önüne geçilmeli
- Fiziki altyapılarının denetiminden çok “çıktı”lar değerlendirilmeli
- Görüntüleme cihazı ve tıbbi cihaz üreticileri açısından şehir hastanesi “kontratları” sürdürülebilir hale gelmeli
- Zincirleme etkilenmeme için “batma” noktasındaki hastanelere önlem alınmalı
- Katkı payı “çeşitlendirilmeli”
- “Sevk zinciri” uygulaması yeniden düzenlenmeli
- “Maliyet temelli” bakışla SUT fiyatları gözden geçirilmeli
- Geri ödeme fiyatıyla satış fiyatı birbirinden ayrılmalı
- Sağlık Bakanlığının hizmet satış fiyatına göre SGK geri ödeme fiyatı belirlenmeli
- Yüzde 200 sınırlandırılması yeniden düzenlenmeli
- İnsan kaynağı temininde vergi oranları çalışan ve kurum farklılaştırılması yapılmalı
- İlaç- sarf kısmında yerli malzeme desteklenmeli
- Stok yönetimi konusunda sistem daha iyi çalıştırılmalı
- Özel hastanelerin satın aldığı malzemelerin alacağı konusunda finansal bir model olarak garantörlük sistemi olmalı, faktöring ve kamu bankaları devreye girilmeli.
- Yerlileşme ile dışa bağımlılık azaltıldığı zaman bazı avantajlar ve hedefler konmalı
- Gereksiz ve hakkaniyetsiz kullanımın önüne geçilmeli
- Acillerde muayene sistemi yeniden kurgulanmalı
- SUT’ta yer alan malzeme kodları firmalar ve SGK açısından yeniden ele alınmalı
- Sadece sağlık finansmanında değil, sağlık politikalarında da reform olmalı
- Uzmanlık dernekleri karar süreçlerine katılmalı
- Toplumun aile hekimlerine güveni artırılmalı
- SGK’nın topladığı primlere ek olarak sisteme daha fazla para girişi sağlanmalı; destekleyici, tamamlayıcı, uzun süreli sağlık sigortası olmalı
- Sağlık okuryazarlığı artırılarak sigortacılıktaki aşırı ve kötüye kullanım önlenmeli
- Değer bazlı ödemeye geçebilmek için öncelikle klinik performansı izleyebilecek veri toplanmalı
- Sağlıklı yaşlanmaya ilişkin önlemlerle birlikte bakım sigortası düşünülmeli
- Tamamlayıcı Sağlık Sigortası; fatura oluşumu yolu ile vergilendirilmeli ve hizmet kullanımına sınırlamalar getirmeli
- Tamamlayıcı Sağlık Sigortası bireysel emeklilik gibi bir mevzuata kavuşturulmalı
- MEDULA’da oluşan “big data” kullanılarak sürdürülebilirlik açısından analiz fırsatı oluşturulmalı
- Yaşlı bakımı mevzuatı gözden geçirilmeli, yatırımcılara yönelik teşvik mekanizmaları oluşturulmalı
- Sağlıkta çıktıların kontrolü amacı ile liberalleşme yöntemleri ve buna bağlı olarak mikro finansman modelleri oluşturulmalı
- Devlet ve özel sektörün harcama ve cihaz kullanımındaki paradoks giderilmeli
- Tıp eğitiminin gözden geçirilip dönüştürülmeli
- Kanıta dayalı veri odaklı tıp uygulaması kültürü oluşturulmalı
- Performansa dayalı ödemelerde ince ayar yapılmalı
- Kronik hastalık yönetimi uygulanmalı
- Sağlık hizmetlerinin dijitalleşmesi sağlanmalı
- Sağlık bakım hizmetlerinin dikey ve yatay entegrasyonu gerçekleştirilmeli
- İlaç, cihaz, sarf malzemeleri, veri güvenliği için ulusal Ar-Ge yatırımı yapılmalı
- Değer bazlı sağlık sistemine geçişte miktar yerine sağlıklılığa odaklanılmalı
- Beşeri sermayeye yatırım (kadın ve kız çocuklarına yatırım) yapılmalı
- Temininde güçlük çekilen sağlık çalışanlarının maaşlarını destekleyici prim avantajları sağlanmalı
- Sağlık yatırımcısına prim teşviki oluşturulmalı
- Uzun süreli yaşlı bakımı ile palyatif bakım alanında özellikle Avrupa’da oluşan talebi karşılamaya yönelik model kurulmalı
- Bölge konumu dikkate alınarak Türkiye’de sağlık turizmine odaklanmalı (Hindistan 160 milyon dolar ile Afrika’ya fiberoptik kablo bağladı ve telemedicine yapıyor)
- Sağlık hizmetlerinin birinci, ikinci ve üçüncü basamakları arasındaki koordinasyon güçlendirilmeli
- Yaşlanan ve sağlıksız nüfus dikkate alınmalı
- Kaynaklar verimli kullanılmalı
- Katkı payının tüm oyunlarda aynı olmalı ve gereksiz başvurunun azaltılmalı
- Bireyler sisteme finansal katkı sağlamalı
- Yeni gelir kaynakları yaratılmalı (Sağlık turizmi)
- Özel sektöre zarar vermeyen sevk zinciri kurgulanmalı
- Sağlık okur-yazarlığı artırılmalı
- Yerelleşme desteklenmeli
- Bütünsel yaklaşılmalı
- Malpraktis düzenlenmeli
- Yeni sistem yerine mevcut sistemin yanlışlıkları düzeltilmeli
- Aile hekimleriyle diğer basamaklardaki hekimlerin ilişkisi güçlendirilmeli
- Suiistimallerin azaltılmasına çaba gösterilmeli
- Değer bazlı ödeme sistemine geçilmeli
- Prim miktarı artırılmalı
- Kronik hastalık yönetimi sağlanmalı
- Koruyucu sağlık hizmetleri konusunda düzenlemeler yapılmalı
Katılımcılar
Feyzullah Akben, Mehmet Altuğ. M. Enis Arabacı, Ayhan Arslan, Zekeriya Avşar, Reşat Baha, Uğur Baran, Tolga Birgül, Yelda Ulu Colin, Hüseyin Çelik, Onur Demirkol, Nurettin Demirkol, Sermet G. Erdem, Ufuk Eren, Sevinç Ertan, Uğur Genç, Cengiz Gül, Seyit Karaca, Erol Kılıç, Mustafa Koçak, Z. Füsun Kümet, Kemal Memişoğlu, Fuat Mert, Mehmet Özkül, Haluk Özsarı, Ü. Gülşen Öztürk, Sema Ramazanoğlu, Sezai Sevgin, Abdulvahit Sözüer, Feza Şen, Nedim Tarakçı, Doğan Tatari, Dilek Tüzün, Recep Uslu, Necdet Ünüvar, Serhat Yanık, Mustafa Yılmaz.
