“Kamu garantili satın alma yöntemi, üretimin planlanabilmesi ve sürdürülebilirliği için çok kıymetli bir satın alma yöntemi olabilir”
“Sağlık marketle ilgili bir önerim var; satın alım yapılacak 5 firmaya yıllık herhangi periyodlarda malzeme alacağınızın planını verirseniz onlar da ona göre tedariğini planlar”
Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası (SEİS) Başkanı Metin Demir, 11 Aralık 2019 günü Ankara’da yapılan 5. Tıbbi Tedarik Kongresinde yaptığı konuşmada, alternatif satın alma yöntemine ilişkin şunları kaydetti:
“Alternatif satın alma yöntemine neden ihtiyaç duyuyoruz? Demek ki bir temin sorunu var; yani parasını ödediğimiz zaman dünyada herhangi bir mala erişememe şansımız var mı? Yok, kesinlikle erişebiliriz. Demek ki burada başka bir sıkıntı var ki bizi alternatif satın alma yöntemlerini araştırmaya itiyor.
Sağlık sektöründeki finansal sürdürülebilirlik sorunu her adımda önümüze bir engel olarak çıkıyor. Bunu çözmeden hiçbir şeyi çözemiyoruz. Yaklaşık 150 milyarlık sağlık sektörü bütçesi var. Bunun yaklaşık 15 milyar civarı tıbbi cihaz, 35 milyar civarı ilaç sektörü. İlaç sektöründe sadece kamuya satılan bölümünde sorun var. Eczane ile perakende satılan bölümde bir sorun yok, temin sorunu da yok, ödeme sorunu da yok.
Sorunumuz 5-6 Milyar!
Burada sorunlu olan alan, aslında 5-6 milyarlık bir rakam! 5-6 milyar, toplam bütçenin yüzde 10’u bile değil! Bu 5-6 milyarı ödüyoruz aslında… Bunu öne alsak, 5-6 milyarı önceden planlayabilsek ödemesini belki de daha fazla tasarruf sağlayacağız. Hayal ediyorum şöyle, bir ya da 30 günde ödüyoruz denilse ve inanın gerçekten ilaç ve tıbbi cihazda diğer malzeme alımlarında da en az yüzde 10 tasarruf ederiz. 150 milyarı yüzde 10 artırıp 165 milyara çıkarmayı belki başaramayabiliriz ama 150 milyarı yüzde 10 aşağı çekebiliriz. Bu demek ki belki de biz bu bütçeye sığarız! Finansı doğru yönetebilirsek, bu özel sektörde de aynı kamuda da aynı, biz üretim yaparken hammadde almaya gittiğimizde ilk soru ‘peşin mi ödeyeceksin?’ ‘vadeli ödeyeceksen kaç ayda ödeyeceksin?’ Bunu 8-9 ayda ödeyeceğiz dersek teminat mektubu istiyor. Demek ki sizde bir sıkıntı var diyor.
Kamu Garantili Satın Alma Yöntemi
Ödeme, satın almayı belirliyor, fiyatı da o belirliyor. Biz bunu çözmeden bütün alternatif satın alma yöntemlerinde sıkıntı yaşarız.
Kamu garantili satın alma yöntemini de uzun zamandır söylüyoruz, özellikle üreticilerimiz için bu çok ciddi… Sürdürülebilirliği için, üretimini planlayabilmesi için çok kıymetli bir satın alma yöntemi olabilir. Yüzde 15’lik yerli malını teşvikten daha çok kamu garantili satın alma bize fayda sağlar. Veya yerli malını kullanan kamu kurumuna genel bütçeden yüzde 5 teşvik verilse yüzde 15 yerli malına verilecek teşvikten daha iyi!
Hatta yerli malını kullanan kamu kurumlarına Hazine’den yüzde 5 destek versinler o daha fazla yerli malına teşvik olur diye düşünüyorum. 2023 ihracat hedefimiz 226 milyar biliyorsunuz; biz tıbbi cihaz sektörü olarak bunun yüzde 1’ini yapacağımıza inanıyoruz. Ancak finansal durumumuzu çözersek ihracatımıza da kaynak aktarılacak ve ülkeye fayda sağlayacağız diye düşünüyorum. Yerlilik oranımızı da ölçülebilir oranda yüzde 20’ye getirebiliriz.
Sağlık Markette Satın Alma Planı Belirlenmeli
Doğru zamanda doğru ödememizi alırsak bugün ithal ettiğiniz birçok şeyi üretebiliriz. Fakat üreticimizin gözündeki ışığın feri söndüğü için, heyecanı azaldığı için yeni bir şeyler yapma heyecanı yok. Sektöre pozitif enerji vermeniz lazım. Umut vermeniz lazım.
Sağlık marketle ilgili bir önerim olsun; orada ilk firma olarak çerçeve anlaşmasına girdikten sonra satın alım yapılacak 5 firmaya yıllık herhangi periyodlarda bu malzemeyi alacağınızın planını verirseniz onlar da ona göre tedariğini planlar… Kısa tekliflerle o zaman daha heyecanlı daha teşvikli olur. Çünkü orada karşılıklı anlaşma olmazsa o sürecin malzeme temininde yine sıkıntı yaşayabilir. Çünkü kısa zamanlı teslimatlar var.”
