Türkiye İlaç Sektörü 2016 Raporu

İlaç Pazarında Son 6 Yılda %55 Oranında Artış Var

İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası tarafından hazırlanan Türkiye İlaç Sektörü 2016 Raporu Yayınlandı.

Türkiye ilaç endüstrisi, yaklaşık 500 kuruluş, uluslararası standartlarda ve ileri teknoloji ile üretim yapan 69 tesis ve 24 akredite Ar-Ge merkezi ile Türkiye ekonomisine katkı sunuyor.

Raporda öne çıkan başlıklar şunlar:

• Türkiye ilaç pazarı 2016’da hastane ve eczane kanalında toplam %16,5 büyüme ile 20,67 milyar TL’ye ulaşmıştır.
• Sektörde faaliyet gösteren firmalar incelendiğinde 2010’da toplam 441 olan firma sayısı 2016’da 496’ya ulaşmıştır. Yerli-yabancı sermaye ayrımına bakıldığında 2010’da sektörde 109 tane yabancı firma faaliyet gösteriyor iken, 2016’da yabancı firma sayısı 124’e ulaşmıştır. Bununla birlikte ilgili dönemde 40 yerli firma pazara girmiş ve yerli firma sayısı 2016’da 372’ye ulaşmıştır. Böylelikle yabancı firmaların değer ölçeğinde pazar payı son 6 sene içinde 2 puan azalarak %65’e gerilemiştir. Diğer yandan, 2010’da pazarın %90’ını 50 firma oluşturmaktaydı. 6 yıllık süre içerisinde pazarda başı çeken firmaların pazar payları giderek azalmış ve pazarın %90’ını oluşturan firma sayısı 2016’da 66’ya yükselmiştir. Bu firmalar içinde yabancı sermayeli şirketlerin payı %68’dir.
• 2016 yılında ilaç pazarının büyümesine en çok katkı sağlayan etken mevcut ürünlerdeki fiyat artışı olmuş ve %16,5’lik büyümenin (2.931 milyon TL) 8,33 puanı (1.478 milyon TL) buradan gelmiştir.
• Pazardaki büyümenin 4,18 puanı (742 milyon TL) ilaç talebindeki artışa bağlı olarak mevcut ürün portföyündeki hacim (kutu) artışından kaynaklanmıştır.

Pazara 440 yeni ruhsatlı ilaç girdi

• Pazara yeni giren ilaçların dağılımı incelendiğinde 2016’da 3 tanesi reçetesiz, 437 tanesi reçeteli olmak üzere toplam 440 adet ruhsatlı ilaç girdiği görülmektedir. Bu 440 ilacın 427 tanesi kimyasal olup, 13 tanesi biyoteknolojik ilaçtır.

Pazar Lideri Onkoloji ve Sinir Sistemi İlaçları

• Pazara yeni sunulan ilaçlar içinde adet bazında en fazla paya sahip olan tedavi grupları onkoloji ve sinir sistemi ilaçları olmuştur. 57 tane onkoloji (%13,0), 48 tane sinir sistemi (%10,9), 35 tane sindirim sistemi ilacı (%8,0), 33 tane antibiyotik(%7,5), 28 tane kardiyovasküler ilaç (%6,4) ile 26 tane serum ve aşı (%5,9) pazara girmiştir. Yeni giren ilaçların %51,6’sını bu tedavi grupları oluşturmaktadır.

Yeni 85 Adet Referans İlaç 

• 2016’da pazara 76 tane kimyasal, 9 tane referans biyoteknolojik olmak üzere toplam 85 adet referans ilaç girmiştir. Bu 85 referans üründen yalnızca 3 tanesinin eşdeğer rakibi bulunmaktadır ve bu ürünlerin yalnızca 7 tanesi Türkiye’de üretilmektedir. Bu 85 ürünün ortalama fiyatı ise 66,4 TL’dir.

Yeni 355 Adet Eşdeğer İlaç

• Yine aynı dönemde pazara 4 tane biyobenzer, 351 adet kimyasal olmak üzere toplam 355 adet eşdeğer ilaç girmiştir. Bu 355 ilacın yalnızca 21 tanesi ithal ürün sınıfındadır. Dolayısıyla, yeni giren ilaçlar içerisinde eşdeğer imal ürünlere doğru bir yönelim vardır. Eşdeğer ilaçların ortalama fiyatı ise 10,2 TL’dir. Bütün bu ürünler ilaç pazarındaki büyümeyi 1,3 puan arttırmıştır.

Referans İlaç Pazarı 14 Milyar TL

• 2015’te 12,40 milyar TL düzeyinde olan referans ilaç pazarı, 2016’da %14,3 artış oranı ile 14,18 milyar TL’ye ulaşmıştır. Kutu ölçeğinde ise %1,2 büyüme ile 0,99 milyar kutu satış gerçekleşmiştir. Eşdeğer ilaç pazarı ise 2016’da %21,7 artışla 6,49 milyar TL’ye ulaşmıştır. Kutu ölçeğinde ise eşdeğer ilaçlar %7,6 büyüyerek 1,24 milyar hacme ulaşmıştır.
• Referans-eşdeğer ürünlerin ithal-imal ayrımına bakıldığında, 2016’da referans ürünlerin değer ölçeğinde %80’ini, kutuda ise %49’unu ithal ürünlerin oluşturduğu görülmektedir. Eşdeğer ürünlerin ise neredeyse tamamını yurtiçinde üretilen ilaçlar oluşturmaktadır. İthal eşdeğer ürünlerin pazar paylarının küçülmesinde Sağlık Bakanlığı tarafından uygulanmakta olan yurtdışı GMP denetimlerinin etkili olduğu düşünülmektedir.

İthal Ürünlerde Büyüme Yavaşladı

• 2013 yılından bu yana yükselme trendi içerisinde olan ithal ürünlerde 2016’da büyüme yavaşlamış ve bu ürünler değerde %13,4, kutuda ise %3,2 ile ilaç pazarının altında artış göstermiştir.
• Yurtiçinde üretilen ilaçlar 2016’da son 6 yıl içerisinde gerçekleşen en yüksek artış oranını göstererek %20,9 büyüme ile 8,99 milyar TL’ye ulaşmışlardır. Kutu ölçeğinde ise %5,2 büyüme ile 1,71 milyar kutu satış gerçekleşmiştir.

Pazarın %56’sı İthal İlaçların

• 2016’da ithal ilaçlar ilaç pazarının değer ölçeğinde %56,5’ini, kutuda ise %23,3’ünü oluşturmaktadır.
• Türkiye ilaç pazarında tüm formlarıyla birlikte 191 adet referans biyoteknolojik (sadece farklı markalar sayıldığında 86 adet) ve 38 adet biyobenzer ilaç (farklı marka olarak 13 adet) olmak üzere toplam 229 adet (99 farklı marka) biyoteknolojik ilaç bulunmaktadır. Biyobenzer ilaçlar içerisinde imal statüsünde olan 13 adet (farklı marka olarak 5) ilaç bulunmaktadır.
• Biyoteknolojik ilaçlar 2016’da %12,3 artışla 3,40 milyar TL’ye ulaşmış olup reçeteli ilaçlar içerisinde %16,5’lik bir paya sahiptir.
• Kutu ölçeğinde ise biyoteknolojik ilaçlar 2016’da %4,6 artışla 25,65 milyon kutu hacmine ulaşmıştır.
• ATC 2 grubu bazında sınıflandırıldığında kan ve kan yapan biyoteknolojik ilaçların biyobenzerler içerisinde paylarını ciddi anlamda arttırdıkları görülmektedir.

Pazarın Lideri Onkoloji İlaçların Payı  %11,3 Arttı

• İlaç pazarı tedavi grupları açısından incelendiğinde tutar ölçeğinde son 6 yılda onkoloji ve kan ürünleri artma eğilimi göstermişlerdir. Onkoloji ilaçları bir önceki yıla göre 0,5 puan kaybetmesine rağmen %11,3 pay ile 2016’da da pazarda değer bazında en çok satışa sahip olan tedavi grubu olmuştur.

Kutu Bazında En Çok Tüketim Antibiyotiklerde

• 2010’dan bu yana en çok azalma gösteren grup antibiyotikler olmasına rağmen 2016’da hala kutu bazında en çok tüketime sahip ilaçlar %12,3 pay ile yine antibiyotikler olmuştur.
• 2010-2016 yılları arasında ilaçların ortalama fiyatı %12,4 artarak 9,25 TL olmuştur.
• Eşdeğer ürünlerin fiyat aralıkları incelendiğinde 2016 yılı itibarıyla 0-10 TL fiyat aralığında yer alan ilaçlar %34 ile en çok pazar payına sahip ürün grubu olmuştur.
• İthal ürünlerde 2016’da adet bazında en fazla pay %23 ile 10-25 TL arası ve %21 ile 250 TL üzeri ürün gruplarında görülmektedir. 2010’la kıyaslandığında 250 TL üzeri ürünler 6 puan artış gösterirken, 10 TL altındaki ürünler 9 puan azalmıştır.
• İmal ürünler içerisinde en çok paya sahip ürün grubu %37’lik pay ile 0-10 TL ürün grubudur. Bu ürünlerde 25 TL altında fiyata sahip ürünler ilaç pazarının %69’unu oluşturmaktadır.

İmalat Sanayinin Büyümesine En Yüksek Katkı İlaç Sektöründen

• ilaç sektöründe üretim, 2016’da da bir önceki yıla göre %14,8 artış göstermiştir. Buna karşılık, üretim, imalat sanayinde %1,4, kimya sektöründe %3,9 artmıştır. İlaç sektörü, 2016 yılında, imalat sanayi üretimindeki büyümeye en yüksek katkıyı veren sektör olmuştur. Bu çerçevede, %1,4 düzeyindeki artışın 0,6 puanı ilaç endüstrisinin katkısı ile gerçekleşmiştir.

 Ar-Ge Harcaması %154 arttı

• İlaç endüstrisi, 24 akredite Ar-Ge merkezi, 1053 çalışanı, 596 tamamlanan, 571 devam etmekte olan projesi, 126 başvuru ve 9 tescilli patentiyle ülkemizin sanayi dönüşümüne önemli katkı sağlayacak öncelikli sektörler arasında yer almaktadır.
• İlaç Ar-Ge harcaması, 2010’daki 92,1 milyon TL düzeyinden %154 artışla 2015’te 234,3 milyon TL’ye ulaşmıştır.

24 Akredite Ar-Ge Merkezi

• 2010 yılında 4 olan akredite Ar-Ge merkezi sayısı, bugün 24’e yükselmiş durumdadır.

Sektör Çalışanı 31 bin 500 kişi

• TUİK verilerine göre 2015’te ilaç sektöründe yaklaşık 31 bin 500 kişi çalışmaktadır.
• 2010 yılında 603 milyon ABD doları seviyesinde olan ilaç ihracatı 6 yılda %43,1 düzeyinde artarak 2016’da 863 milyon ABD dolarına ulaşmıştır. Aynı dönemde, Türkiye toplam ihracatı %25,2 oranında büyümüş, böylece ilaç endüstrisinin Türkiye ihracatına katkısı, %0,53’ten %0,60’a yükselmiştir. Öte yandan ilaç ihracatı 2016’da son 6 yıl içerisinde ilk kez artış göstermemiştir.

Son 6 Yılda İthalat %5,3 azaldı

• İlaç ithalatı ise 2014’te gerçekleşen %5,6’lık büyümeden sonra azalma eğilimine girmiş, 2016’da da azalmaya devam etmiştir. 2010-2016 arası dönemde ilaç ithalatı toplamda %5,3 azalma göstermiş ve 4,5 milyar ABD doları seviyesine gerilemiştir.

Toplamda 153 Ülkeye İhracat Yapılıyor

• 2010’da 137 ülkeye ihracat gerçekleşirken son 6 yıllık süre içerisinde 27 ülkeye daha ihracat yapılmaya başlanmıştır. İhracatın sonlandığı 11 ülke de hesaba katıldığında 2016’da Avrupa Birliği (AB), Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), Kuzey Afrika ve Ortadoğu ülkeleri başta olmak üzere toplam 153 ülkeye ihracat gerçekleşmiştir. Bununla birlikte 2016’da sektör toplam 89 ülkeden ithalat gerçekleştirmektedir.

İthalat ve İhracat Yapılan Ülkeler

• Ülke bazında eczacılık ürünleri ihracat ve ithalatı incelendiğinde 2016’da sırasıyla Güney Kore, İsviçre, Irak ve ABD’nin sektörün en çok ihracat yaptığı ülkeler olduğu görülmektedir.
• En önemli ithalat pazarları ise Almanya, ABD, İsviçre, Fransa ve İngiltere’dir.